У адпаведнасці з артыкулам 19 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь сімваламі Рэспублікі Беларусь як суверэннай дзяржавы з'яўляюцца яе Дзяржаўны сцяг, Дзяржаўны герб і Дзяржаўны гімн.

   Прававое рэгуляванне, парадак выкарыстання і апісанне дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь, устаноўленых Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, вызначаюцца Законам Рэспублікі Беларусь ад 5 лiпеня 2004 г. нумар 301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь".

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь з’яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь, уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з дзвюх гарызантальна размешчаных каляровых палос: верхняй – чырвонага колеру шырынёй 2/3 і ніжняй – зялёнага колеру 1/3 шырыні сцяга.

Каля дрэўка вертыкальна размешчаны беларускі нацыянальны арнамент чырвонага колеру на белым полі, які складае 1/9 даўжыні сцяга. Суадносіны шырыні і даўжыні сцяга – 1:2. Сцяг мацуецца на дрэўцы (флагштоку), якое фарбуецца ў залацісты (вохра) колер.

Пры цырымоніях і іншых урачыстых мерапрыемствах Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь выкарыстоўваецца з наканечнікам ромбападобнай формы з выявай пяціканцовай зоркі, аналагічнай яе выяве на Дзяржаўным гербе Рэспублікі Беларусь. Наканечнікі вырабляюцца з металу жоўтага колеру.

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь узнімаецца або ўстанаўлiваецца:

• на будынку рэзідэнцыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь – пастаянна;
• на будынках Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь – пастаянна;
• на будынку Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь – пастаянна;
• на будынках органаў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь – пастаянна;
• на будынках судоў Рэспублікі Беларусь, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў – пастаянна, а над будынкамі, у якіх праводзяцца пасяджэнні мясцовых Саветаў дэпутатаў, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, – на час правядзення пасяджэнняў;
• на будынках, тэрыторыях і сродках перамяшчэння дыпламатычных і консульскіх прадстаўніцтваў, на будынках гандлёвых устаноў Рэспублікі Беларусь, што знаходзяцца за мяжой, на марскіх суднах і іншых сродках перамяшчэння, на якіх у якасці афіцыйных асоб знаходзяцца Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь, Старшыня Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Прэм'ер-міністр Рэспублікі Беларусь або іншыя асобы, якія прадстаўляюць Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь або Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь, – у парадку, вызначаемым Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь;
• у памяшканнях для галасавання – у дні выбараў і рэферэндумаў;
• у вайсковых часцях Рэспублікі Беларусь згодна з вайсковым статутам;
• на пагранічных заставах і прапускных пунктах (мытнях) Дзяржаўнай граніцы Рэспублікі Беларусь;
• на марскіх суднах, суднах рачнога флоту, зарэгістраваных у Рэспубліцы Беларусь;
• на спартыўных арэнах – у час правядзення чэмпіянатаў і першынстваў Рэспублікі Беларусь, міжнародных спартыўных спаборніцтваў з удзелам нацыянальных зборных і ў час узнагароджання беларускіх спартсменаў – пераможцаў міжнародных спаборніцтваў;
• на іншых аб'ектах у адпаведнасці з распараджэннем Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, з рашэннем Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, мясцовых Саветаў дэпутатаў, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў.
• Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь можа быць узняты таксама на цырымоніях і іншых урачыстых мерапрыемствах, якія праводзяцца дзяржаўнымі і грамадскімі органамі, прадпрыемствамі, арганізацыямі і ўстановамі, у час народных, працоўных, сямейных свят і ў іншыя памятныя дні.

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь

 Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь з’яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой размешчаны ў сярэбраным полі зялёны контур Дзяржаўнай граніцы Рэспублікі Беларусь, накладзены на залатыя прамяні ўзыходзячага над зямным шарам сонца. Уверсе поля знаходзіцца пяціканцовая чырвоная зорка. Герб абрамляе вянок з залатых каласоў, пераплеценых справа кветкамі канюшыны, злева – кветкамі лёну. Вянок тройчы абвіты з кожнага боку чырвона-зялёнай стужкай, у сярэдняй частцы якой у аснове Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь у два радкі напісаны золатам словы: “Рэспубліка Беларусь”.

Выява Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь змяшчаецца:

• на будынку рэзідэнцыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, на будынках палат Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь, Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, міністэрстваў, дзяржаўных камітэтаў і іншых рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання Рэспублікі Беларусь, на будынках мясцовых Саветаў дэпутатаў, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, судоў, органаў Пракуратуры Рэспублікі Беларусь, на будынках дыпламатычных і консульскіх прадстаўніцтваў, гандлёвых устаноў Рэспублікі Беларусь, якія знаходзяцца за мяжой; у памяшканнях шэрага іншых дзяржаўных устаноў;
• на пячацях і бланках дакументаў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Парламента, Урада, міністэрстваў, дзяржаўных камітэтаў Рэспублікі Беларусь і г.д.;
• на каштоўных паперах, аблігацыях, паштовых марках і латарэйных білетах Рэспублікі Беларусь;
• на пашпартах грамадзян Рэспублікі Беларусь, а таксама на дыпламатычных і іншых замежных пашпартах, якiя выдаюцца грамадзянам Рэспублiкi Беларусь;
• на пагранічных слупах, якiя ўстанаўлiваюцца на Дзяржаўнай граніцы Рэспублікі Беларусь, а таксама ў пунктах пропуску праз яе.

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь

    Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой музычна-паэтычны твор, якi выконваецца ў выпадках, прадугледжаных Законам Рэспублікі Беларусь ад 5 лiпеня 2004 г. нумар 301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь" і іншымі заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь выконваецца:

пры ўступленні Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на пасаду – пасля прынясення ім прысягі;

пры адкрыцці і закрыцці сесій Палаты прадстаўнікоў і Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь;

у час афіцыйнай цырымоніі ўзняцця Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і іншых афіцыйных дзяржаўных цырымоній;

у час правядзення цырымоній сустрэч кіраўнікоў замежных дзяржаў, парламентаў і ўрадаў замежных дзяржаў, якія наведваюць Рэспубліку Беларусь з афіцыйнымі візітамі;

пры афіцыйных цырымоніях ускладання вянкоў кіраўнікамі замежных дзяржаў, парламентаў і ўрадаў;

пры правядзенні воінскіх рытуалаў – у адпаведнасці з агульнавоінскімі статутамі Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь;

пры афіцыйных цырымоніях у час спартыўных спаборніцтваў на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь і за яе межамі – у адпаведнасці з правіламі арганізацыі гэтых спаборніцтваў.

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь можа выконвацца:

пры адкрыцці помнікаў, памятных знакаў i iншых збудаванняў, прысвечаных знамянальным падзеям у жыцці Рэспублікі Беларусь, у гонар знакамітых дзяржаўных, палітычных, грамадскіх і ваенных дзеячаў, народных герояў, дзеячаў навукі, мастацтва і культуры;
пры адкрыцці і закрыцці ўрачыстых сходаў, прысвечаных дзяржаўным святам Рэспублікі Беларусь;
у час урачыстых сходаў, якія праводзяцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі;
грамадзянамi ў час народных, працоўных, сямейных свят і іншых урачыстых мерапрыемстваў пры забеспячэннi неабходнай павагi да Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь.

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь трансліруецца дзяржаўнымі тэлевізійнымі і радыёвяшчальнымі кампаніямі:

штодзень у пачатку i перад завяршэннем вяшчання, а пры кругласутачным вяшчанні – у 6 гадзін і ў 24 гадзіны;
у навагоднюю ноч – пасля бою гадзiннiка ў 24 гадзіны.
Пры афiцыйным выкананнi Дзяржаўнага гiмна Рэспублiкi Беларусь прысутныя слухаюць яго стоячы (мужчыны – без галаўных убораў, ваеннаслужачыя, іншыя асобы, для якіх прадугледжана нашэнне форменнага адзення, – у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь).
Выкананне Дзяржаўнага гімна Рэспублікі Беларусь пры правядзенні Рэспублікай Беларусь афіцыйных мерапрыемстваў на тэрыторыі замежных дзяржаў ажыццяўляецца ў адпаведнасці з правіламі, устаноўленымі Міністэрствам замежных спраў Рэспублікі Беларусь, законамі, правіламі і звычаямі дзяржавы знаходжання.

https://sad21lida.schools.by/pages/marshrut-vyhodnogo-dnja 

 1 января 2023 г. Президентом Республики Беларусь подписан Указ №1, согласно которому в целях консолидации белорусского народа, укрепления в обществе идей мира и созидательного труда как главных условий развития белорусского государства 2023 год объявлен Годом мира и созидания. 

Воспитанники старшей группы  совершили экскурсию к Мемориальному комплексу на братской могиле советских воинов. Ребята познакомились с местом расположения памятника, рассмотрели его конструкцию,  узнали от педагогов,   в честь кого этот монумент установлен, возложили цветы к памятнику.

       С 18.04 по 21.04.2023 года   для  педагогических работников учреждений дошкольного образования Лидского района прошла неделя педагогического мастерства. Наши педагоги вместе с коллегами поделились опытом   по организации образовательной деятельности с участниками  образовательного  процесса в рамках реализации образовательного проекта «Я и Родина моя!». А  педагогические работники ГУО «Специальный детский  сад № 16 г. Лиды» и ГУО «Детский сад аг. Ёдки» подготовили материал дня открытых дверей по теме «Система работы по формированию  у воспитанников гражданственности, патриотизма  и национального  самосознания

С материалами можно ознакомиться по ссылкам:

ГУО «Детский сад № 2 г. Березовки»,  ГУО «Детский сад № 3 г. Березовки»,   ГУО «Детский  сад № 32 г. Лиды», ГУО « Детский сад  № 21 г. Лиды», ГУО «Специальный детский  сад № 16 г. Лиды»,  ГУО «Детский сад аг. Ёдки»

https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fdrive.google.com%2Fdrive%2Fu%2F0%2Ffolders%2F1A19jPvJE6TBYEtji9naRWG3gEoGS9Slm%3Ffbclid%3DIwAR164nSi-oN-k4fUtYUpPb8nr6nT_CNOjWfXDJiSi6SkLHWnTlcx1tp0OhQ&h=AT0CqwpehFDgNGkIX-JiOwnjD-JI-aObNT4PghC4kgBHdN72RaBovJMKzH5_PW7STTud1pYvwvh8rAqZCjzO1FiC6gvqyI2ON5D9XX4ehUl-2virt3_8j3nPnabTqA6aBHjY&__tn__=-UK-R&c[0]=AT36YrKfWffrC488zUXNfL_WRuU_Yg0La4CNLrCT3uCa61k9v-9VmOT7E69NLcGm-8MSNJqOfTV-qoA-2SMncgCo2HqPSl46bDCjE8SyPCM3-Iapv1FgXkxOtH1KPIsHHU2cMYOdXhBVtN_8c4fUeZOwiOyMJUg1nseX3FjPVTShFdAM4tDyQbkph9EYabxyM6jBs_rOgtI3il7VA7Xha3Y 

ГУО «Детский сад № 40 г. Лиды».

https://drive.google.com/drive/folders/1-kEKmCuzNsjwb0y1gCzF9We1ZNBB6KgP?fbclid=IwAR36OlnDmWWIiEyevx-66KWNdPcm3_f-vTa9U9Iayj00wd8ZTH2hhZcHLMA 

Я і Радзіма мая

07.10.2022

Программа патриотического воспитания населения на 2022-2025 годы

Кожную пятнiцу ў нашай установе беларускамоўны дзень

     У гэты дзень мы заклікаем выхавацелей, дзетак і бацькоў размаўляць па-беларуску! Скарбы мовы, скарбы пазнання, скарбы навакольнага свету расчыняюцца тым, хто шчыра любіць і глыбока вывучае родную мову, літаратуру, культуру.

     Паважаныя бацькі, дапамажыце нам далучыць дзяцей да роднай, беларускай мовы! Давайце разам размаўляць на  роднай мове.

  Пачніце з прывітання ці развітання па-беларуску. Да ўніверсальных вітанняў належаць: вітаю, прывітанне, добрага здаровейка. Ці вітальныя выразы ў дачыненні да часу: добрай(-ае) раніцы,добрага ранку, дабранак, добры дзень (дзянёк), добры вечар (вечарок), добрай ночы (ночкі).

  Формы развітання: да пабачэння, да сустрэчы, да скорага, шчасліва заставацца, заставайцеся здаровыя, бывайце здаровыя, шчаслівай дарогі або лёгкай дарогі.

Ветлівыя словы

    Ветлівымі словамі дарослыя і дзеці карыстаюцца амаль штодня: дзякуем, сардэчна дзякую, я  ўдзячны (удзячна) Вам, дзякуй за дапамогу, дзякуй за ўсё,

Просім прабачэння: прабачце, калі ласка,  я прашу прабачэння, Вельмішкадую, штонарабіў Вам клопату, не сярдуйце, так атрымалася. даруйце, мне вельмі непрыемна.

Радуемся: вельмі добра, цудоўна, выдатна, вось здорава, якое шчасце, вось гэтанавіна, мне вельмі прыемна, я задаволены (задаволена), вы мяне ўзрадавалі, мне гэта даспадобы, гэта самая шчаслівая хвіліна ў маім жыцці, я вельмі рады (рада)!

Жадаем: жадаю шчасця, каб Вы здаровы былі і радаваліся, хай Вас Бог беражэ, хай Вам шчасціць, хай будуць здаровы Вашыя родныя,  расці дужы (дужая) ды вялікі (вялікая),  хай здзейсняцца ўсе спадзяванні, бывайце здаровы, жывіце багата, добрай дарогі, хай усё будзе добра, хай Вам лёс не здрадзіць!

Мая маленькая Радзiма

 Датай узнікнення Ліды лічаць 1323 год — пачатак узвядзення Лідскага замка, вакол якога паступова вырас горад. Ліда належыла непасрэдна вялікім князям: Гедзіміну, Кейстуту, Альгерду,  Ягайлу, Вітаўту.

 Лідскі раённы Цэнтр рамёстваў і традыцыйнай культуры . "Спадчына" заснаваны ў 2003 годзе. У 2010 годзе.Цэнтр рамёстваў размясціўся ў новым памяшканні ў цэнтрыгорада, дзе супрацоўнікі атрымалі магчымасць па-новамупраявіцьсябе ў культурным жыцці рэгіёна.                                                

22 верасня 2010 года ў Лідзе адкрыты Літаратурны музей. Музей адкрыты як філіял Лідскага гістарычна-мастацкага музея. Музей адкрыўся ў доміку каля замка, у якім у 1939 - 1941 гадах жыў беларускі паэт Валянцін Таўлай. Дом уцалеў у вайну, быў прыведзены ў парадак, абкладзены цэглай у канцы 70-х - пачатку 80-х гадоў 20-га стагоддзя.

25 ліпеня 1993 года, падчас працы 1-га З’езду беларусаў свету тут, у Лідзе,  быў адкрыты першы манументальны помнік незалежнай Беларусі, помнік  першадрукару. Ідэя пастаноўкі помніка Ф. Скарыну ў Лідзе належыць старшыні суполкі “Рунь” Марыі Саўкевіч (цяпер МарыяМацко, дырэктар карціннай галярэі “Крыга” ў Гародні). Праводзіла ідэю ў жыццё Лідская гарадская арганізацыя ТБМ імя Францішка Скарыны, якую ў той час узначальваў Міхась Мельнік. Аўтар помніка- скульптар Валяр’ян Янушкевіч, архітэктар - Рычард Груша.

Известные белорусы

    Многие известные люди – от святых средневековья до лауреатов Нобелевской премии и олимпийских чемпионов современности – уроженцы Беларуси

Известные исторические личности Беларуси

Барбара Радзивилл

Великая княгиня, королева Польши.

Лев Сапега

Государственный и военный деятель, гетман Великого княжества Литовского и Речи Посполитой, дипломат, мыслитель. Один из главных создателей Статута ВКЛ (1588 г.) – выдающегося памятника правовой и политической мысли, по сути первой конституции в Европе.

Тадеуш Костюшко

Тадеуш Костюшко, родившийся в Беларуси в 1746 году, является национальным героем Беларуси, Америки и Польши. Был руководителем национально-освободительного восстания 1794 года в Речи Посполитой, принимал участие в войне за независимость США.

Известные ученые из Беларуси

Игнат Домейко

Родился в Беларуси в 1802 году. Был знаменитым геологом, большую часть жизни провел в Чили, где стал национальным героем. За свои достижения официально признан ЮНЕСКО.

Иван (Ян) Черский

Крупный ученый-географ, геолог, знаменитый исследователь Сибири, именем которого назван целый ряд географических объектов. Родился в имении Сволна Витебской губернии в 1845 году.

Николай Судзиловский (Николас Руссель)

Этнограф, географ, химик, биолог, врач-генетик, революционер-народник, первый президент сената Гавайских островов. Родился в 1850 г. в Могилёве в обедневшей дворянской семье. C 1892 года жил на Гавайях, где отстаивал права коренных жителей.

Александр Чижевский

Родился в Гродненской области в 1897 году. Признанный ученый, изучавший биологическое воздействие солнца и вселенной, в том числе соотношение солнечной активности с периодами войн в истории человечества.

Софья Ковалевская

Первая в мире женщина-профессор математики происходит из шляхетского белорусского рода. Детство провела в имении Палибино Витебской губернии, а в 18 лет вступила в фиктивный брак, чтобы уехать за границу и заниматься наукой. Труды Ковалевской посвящены математическому анализу, механике, астрономии.

Павел Сухой

Авиаконструктор, изобретатель, один из создателей реактивной и сверхзвуковой авиации, автор полусотни оригинальных конструкций самолетов, более тридцати из которых были построены и испытаны. Родился в 1895 г. в городе Глубокое Витебской области.

Михаил Высоцкий

Выдающийся ученый и конструктор, под руководством которого создавались лучшие автомобили МАЗ, на протяжении десятилетий генеральный конструктор по автомобильной технике Беларуси. Автор 134 изобретений и 17 патентов. Герой Беларуси (2006). Родился в д. Семежево Минской области (1928).

Жорес Алферов

Родился в Витебске в 1930 году. Алферов удостоен Нобелевской премии по физике в 2000 году.

Известные космонавты из Беларуси

Пётр Климук

Пётр Климук, первый белорусский космонавт, ученый в области технических наук, дважды Герой Советского Союза. Родился в д. Комаровка Брестского р-на в 1942 году. Осуществил три полета в составе экипажей космических кораблей и орбитальных комплексов, провел в космосе 78,76 суток.

Владимир Ковалёнок

Владимир Ковалёнок, белорусский космонавт, ученый в области военных наук, дважды Герой Советского Союза. Родился в д. Белое Минской области в 1942 году. Осуществил три полета в космос в качестве командира экипажа, провел в космосе 216,38 суток, в т.ч. в открытом космосе 2,3 часа.

Олег Новицкий

Первый белорусский космонавт, возглавивший в 2013 году экипаж 34-й международной экспедиции на МКС. Олег Новицкий родился в 1971 году в г. Червень Минской области. До поступления в отряд космонавтов служил военным летчиком, ветеран боевых действий, награжден медалями Министерства обороны РФ.

Известные в искусстве белорусы

Марк Шагал

Родился в 1887 году в Витебске. Самый знаменитый уроженец Беларуси, известный во всем мире как классик авангарда в изобразительном искусстве.

Наполеон Орда

Художник, композитор, уроженец д. ВороцевичиПинского уезда. Создал более тысячи эскизов сооружений Беларуси, Литвы, Польши, Франции, которые являются ценнейшим источником для историков архитектуры и реставраторов Европы. В 2007 году 200-летие со дня рождения Н. Орды было включено в календарь памятных дат ЮНЕСКО.

Иван Хруцкий

Родился в местечке УлаЛепельского уезда Витебской губернии. Выдающийся художник, разработавший собственный тип натюрморта в сочетании с портретом. 200-летие со дня рождения Ивана Хруцкого в 2010 году было в календаре памятных дат ЮНЕСКО.

Луис Барт Майер

Родился в Минске в 1885 году. Кинематографист Луис Барт Майер наиболее известен как один из основателей голливудской киностудии "Метро-Голдвин-Майер", а также американской Академии кинематографических искусств и наук. Именно Майер предложил ежегодно вручать ставшую знаменитой премию "Оскар".

Винцент Дунин-Марцинкевич

Писатель, основатель новой белорусской литературы и профессиональной драматургии, создатель первого белорусского театрального коллектива, актер. В 2008 году 200-летие со дня рождения В. Дунина-Марцинкевича было включено в календарь памятных дат ЮНЕСКО.

Михаил Савицкий

Народный художник Беларуси, автор около 200 полотен, создатель уникальной серии картин "Цифры на сердце", посвященной узникам концлагерей. Многие работы Михаила Савицкого получили мировую известность. Родился в д. Звенячи Витебской области (1922). Герой Беларуси (2006).

Василь Быков

Быков Василий Владимирович, белорусский прозаик, драматург, публицист. Родился в 1924 году в д. Бычки Витебской области. Народный писатель Беларуси (1980). В 1990 – 1993 гг. президент объединения белорусов мира "Бацькаўшчына".

Гавриил Ващенко

Народный художник Беларуси, живописец и педагог. "Человек года-92" и "Человек ХХ столетия" (1993) по признанию Международного биографического центра Кембриджа. "Человек года-94" по версии Американского биографического института. Родился в д. Чикаловичи Гомельской области (1928).

Известные политики из Беларуси

Иосиф Гошкевич

Дипломат, ученый-востоковед, путешественник, первый консул Российской Империи в Японии и автор первого в мире японско-русского словаря. Именем Гошкевича названы описанные им виды насекомых и залив в Северной Корее (Чосанман). Родился в 1814 г. в Речицком уезде (Гомельская область). 200-летие со дня рождения И.Гошкевича включено в календарь памятных дат ЮНЕСКО на 2014-2015 гг.

Михаил Клеофас Огинский

Дипломат, политический деятель, участник восстания под руководством Костюшко, талантливый композитор. Знаменитый полонез "Прощание с Родиной" он написал в родовой усадьбе Огинских в Залесье (Гродненская область). 250-летие со дня рождения М. К. Огинского включено в календарь памятных дат ЮНЕСКО на 2014-2015 гг.

Хаим Вейцман

Родился в Беларуси в деревне Мотоль (сейчас Ивановский район, Брестская область) в 1874 году. Хаим Вейцман был выдающимся химиком, читал лекции в Швейцарии и Великобритании. Как активный сионист он был избран первым президентом Государства Израиль (1949) и оставался в этой должности до самой смерти (1952).

Андрей Громыко

Дипломат, в 1957-1985 гг. министр иностранных дел СССР. Возглавлял советскую делегацию на конференции по созданию ООН, разрабатывал Устав организации. Родился в 1909 г. в д. Старые Громыки (Ветковский район Гомельской области).

Знаменитые просветители Беларуси

Франциск Скорина

Родился в Полоцке в 1486 году. Белорусский и восточнославянский первопечатник. Перевел на белорусский язык и издал 23 книги Библии, первую – в 1517 году.

Святая Евфросиния

Полоцкая княжна. Родилась в XII веке. Стала монашкой в 12 лет и провела жизнь, помогая бедным и строя церкви и монастыри по всей Беларуси. Умерла во время паломничества в Иерусалим, её мощи возвращены в Беларусь в 1910 году. Причислена к лику святых, почитается как покровительница, небесная заступница земли белорусской.

Чемпионы из Беларуси

Александр Медведь

Белорусский спортсмен и тренер (вольная борьба). Чемпион Олимпийских игр (1964, 1968, 1972), мира (1962, 1963, 1966, 1967, 1969–71). Признан лучшим борцом вольного стиля ХХ столетия.

Ольга Корбут

Легендарная гимнастка завоевала 4 золотые олимпийские медали, три из них – на олимпийских играх в Мюнхене (1972). В 1972 году признана лучшей спортсменкой мира.

Виталий Щербо

Белорусский спортсмен (спортивная гимнастика). Чемпион XXV Олимпийских игр (1992, Испания). Бронзовый призер XXVI Олимпийских игр (1996, США).

14-кратный чемпион мира, 10-кратный чемпион Европы. Победитель Игр доброй воли (1990, США). Чемпион Универсиад (1993, 1995). Лучший спортсмен мира за 10-летие (1991–2000).

Игорь Макаров

Макаров завоевал золотую медаль в дзюдо на Олимпийских играх в Афинах в 2004 году.

Юлия Нестеренко

Нестеренко завоевала золотую медаль в беге на 100 метров на Олимпийских играх в Афинах в 2004 году.

Максим Мирный

Максим Мирный – самый известный теннисист Беларуси, который завоевал серию международных наград в парном разряде и вывел белорусскую сборную на лучшее место за всю ее историю на Кубке Дэвиса.

Виктория Азаренко

Знаменитая белорусская теннисистка, победительница крупнейших мировых турниров, олимпийская чемпионка. В январе 2012 года Виктория Азаренко впервые в карьере возглавила рейтинг Женской теннисной ассоциации (WTA). На Олимпиаде-2012 в Лондоне завоевала золото в миксте (в паре с Максимом Мирным) и бронзу в одиночном разряде.

Дарья Домрачева

Трехкратная чемпионка Олимпийских игр в Сочи (2014) в гонке преследования, идивидуальной гонке на 15 км, масс-старте (12,5 км), бронзовый призер Олимпийских игр в Ванкувере (2010) в индивидуальной гонке на 15 км. По версии премии BiathlonAward белорусская спортсменка названа лучшей биатлонисткой 2010 года.

Алексей Гришин

Фристайлист, принесший Беларуси первое в истории независимого государства золото зимних Олимпийских игр (Ванкувер-2010), бронзовый призер Олимпиады в Солт-Лейк-Сити (2002).

Сергей Мартынов

"Король малокалиберной винтовки", олимпийский чемпион Лондона-2012, двукратный бронзовый призер Олимпиад в Сиднее и Афинах, рекордсмен мира: 600 очков из 600 возможных в стрельбе лежа из малокалиберной винтовки.

Руслан Салей

Один из лучших игроков в истории белорусского хоккея, капитан национальной сборной. Руслан Салей первым из отечественных мастеров клюшки дошел до финала Кубка Стэнли.

БЕЛАРУСКІ  ФАЛЬКЛОР  ДЛЯ  ДЗЯЦЕЙ

       Цяжка знайсці больш каштоўны матэрыял па далучэння дашкольнікаў да беларускай нацыянальнай культуры, чым дзіцячы фальклор і народныя гульні.  Творы вуснай народнай творчасці змалку ўваходзяць у дзіцячае жыццё; на прыкладзе знаёмых вобразаў (кот, гусі, каза), праз нескладаныя сюжэты выхоўвае веру ў дабро, справядлівасць, раскрывае маральна-этычныя погляды беларусаў, дае магчымасць прывіць любоў і павагу да роднага слова.  Сёння важна звярнуць увагу на выхаванне пачуцця патрыятызму.

      Спецыфічныя ўмовы двухмоўя патрабуюць асаблівай увагі да авалодання дзецьмі роднай беларускай мовай. Сітуацыя, калі дзеці адначасова чуюць і рускую, і беларускую мовы, садзейнічае аднолькаваму ўзроўню іх ўспрымання, разумення. Улічваючы гэтыя асаблівасці, неабходна, кааб дзеці часцей чулі, разумелі, ведалі родную беларускую мову, кааб авалоданне правільным беларускім маўленнем ажыццяўлялася ў працэсе арганізаванага навучання.  

      Вызначым мастацкія асаблівасці кожнага віда фальклорных твораў.

    КАЛЫХАНКІ – асноўная задача–супакоіць дзіця мелодыкай, рытмам вершаваных строк, ціхім голасам, ласкавымі словамі. Часцей за ўсё – гэта калыханкі пра ката. Раней, перш чым пакласці дзіця ў ложак ці калыску, туды пускалі ката, кааб ён забраў усе чары, а пакінуў толькі цяпло, дабро, прыязнасць.

ЗАБАЎЛЯНКІ, ПАЦЕШКІ – суправаджаюць пальчыкавыя гульні, гушканне, пацягванне, першыя крокі дзіця, супакойванне, кармленне.

ПЕСНІ – адносяцца песні дарослых для дзяцей і тыя песні, што выконваюць самі дзеці. Пра зпесн іатрымоўваюць пэўныя ўяўленні аб навакольным свеце, выхоўваецца павага да працы, асуджаецца лянота, абыякавасць. Займальнасць сюжэта, яго дынамічнасць, кампазіцыйная стройнасць спрыяюць вобразнаму мышленню, адначасова дапамагаюць засвоіць пэўныя гукі (прыпевы: « гой-гой-гой!», «Люлі-люлі!»).

ЗАКЛІЧКІ – гэта зварот, заклік да сіл прыроды, з’явам, адухаўленне прыроды.

ДРАЖНІЛКІ – лаканічныя, невялікага памеру, высмейваюцца нейкія адмоўныя рысы чалавека ці жывел, дакладн аперадаюць пэўную рысу характару.

ЛІЧЫЛКІ – прысвечаны для ўстановы чароднасці ў гульнях, выбар вядучага.

ГУЛЬНІ – прасочваецца цесная сувязь з земляробствам, з бытам, з навакольнай прыродай; многія гульні заснаваны на перайманні рухаў, дзеянняў пры пэўных гаспадарчых працах. У некаторыя гульні арганічна ўваходзяць і іншыя творы дзіцячага фальклору – лічылкі, забаўлянкі, калыханкі.

КАЗКІ – універсальны сродак народнай педагогікі; утрымліваюць жыццевы маральны вопыт, народную мудрасць, рыхтуюць дзяцей да самастойнага жыцця, вучаць адрозніваць добрае ад дрэннага. Казкі вабяць дзяцей цікавымі персанажамі, прыгодніцкімі дзеямі, чараўніцтвамі, сакавітасцю роднага слова. Казкі лепш расказваць, чым чытаць, расказваць пранікнена і цікава, гледзячы ў вочы дзецям.

ЗАГАДКІ – у сціслай і дакладнай форме падводзілі вынікі назіранняў за цэлымі групамі жыццевых з’яў, жывел, птушак, вызнаючы іх характэрныя асаблівасці; загадкі служаць разумоваму выхаванню.

ПРЫКАЗКІ – трапнае, лаканічнае, устойлівае народнае выслоўе павучальнага зместу, якое мае прамы і пераносны сэнс. У ёй выказваецца закончаная думка, якая дзякуючышырокімабагульненнямдаеацэнкуз’яў, падзей, узаемаадносінпаміжлюдзьмі.

ПРЫМАЎКІ – характарызуецца незакончанасцю думкі, не мае абагульняючага значэння і выкарыстоўваецца найчасцей у канкрэтнай моўнай сітуацыі, можа быць зразумелай толькі ў кантэксце.

Прыказкі і прымаўкі надаюць мове выразнасць, яскравасць, вобразнасць, садзейнічаюць выхаванню высокіх маральных пачуццяў, перадаюць жыццёвы вопыт і маральна-практычную філасофію народа.

Знаете ли вы, что...

   Самые яркие страницы белорусской истории, уникальная природа, самобытная культура и личности, изменившие мир...

Национальный парк «Припятский» – единственное место на планете, где существуют первобытные пойменные дубравы

В национальном парке практически в первозданном состоянии сохранились уникальные пойменные ландшафты Белорусского Полесья – с дюнами, котловинами и ложбинами, где среди дубрав и ясенников расположено более 30 озер. На Полесье также сохранились самые большие естественные болота в Европе. Наиболее крупные из них – Званец (150 кв. км) и Дикое (80 кв. км).

                   Беловежская пуща – самый крупный древний лес Европы

Сведения о пуще встречается еще у античного историка Геродота (5 в. до н.э.) и в Ипатьевской летописи (983 г.). В конце XIV в. великий князь Великого княжества Литовского Ягайло объявил пущу заповедной и установил запрет на охоту. Древний лес охраняется уже 600 лет. В Беловежской пуще насчитывается около 2 тысяч деревьев-великанов. Некоторые из них появились еще до открытия Колумбом Америки! Беловежская пуща включена в список всемирного наследия ЮНЕСКО.

Несвиж принадлежал одному из богатейших в Европе роду Радзивиллов

Многим в своем неповторимом облике Несвиж обязан творениям итальянского архитектора Яна Джаванни Марии Бернардони. По его проектам в XVI веке возведены замок и фарный костел Божьего тела – первое на территории Речи Посполитой сооружение в стиле барокко. В храме находится один из крупнейших в Европе некрополь княжеского рода, насчитывающий 102 саркофага членов семьи Радзивиллов. Несвижский замок включен в список всемирного наследия ЮНЕСКО.

                   В Беларуси обитает крупнейшая в мире популяция зубров

Эти животные самые тяжёлые и крупные наземные млекопитающие на европейском континенте, последние европейские представители диких быков. МиколаГусовский написал свою знаменитую «Песню про зубра» по заказу Папы Римского Льва X, который хотел услышать правдивое поэтическое слово про охоту на зубров. Наибольшее количество зубров обитает в Беловежской пуще.

Один из трех восточнославянских софийских соборов находится в Беларуси

Этот монументальный памятник архитектуры построен в Полоцке между 1044–1066 годами при князе Всеславе Брячиславиче, прозванном Чародеем, как символ равенства с самыми влиятельными древнерусскими городами – Киевом и Новгородом, где также были возведены соборы в честь святой Софии.

Белорусы одними из первых в Европе, еще в 1517 году, имели свою печатную Библию

Белорусский первопечатник Франциск Скорина свою издательскую деятельность начал в Праге, где напечатал 23 иллюстрированные книги Библии в переводе на старобелорусский язык. В начале 1520-х годов переехал в Вильно и основал типографию. В ней напечатаны «Малая подорожная книжица» и Апостол. Ренессансные издания Скорины выделяются высоким качеством печати, своеобразными иллюстрациями и гравюрами, шрифтом и другими компонентами издательской эстетики и мастерства.

Четырнадцать Нобелевских лауреатов имеют белорусские корни

Эта самая престижная международная премия существует уже более 100 лет и за это время была вручена представителям самых разных стран. Имена многих нобелевских лауреатов с белорусскими корнями известны сейчас всему миру. Это, в частности, лауреаты Нобелевской премии по экономике, химии и физике – Жорес Алфёров, Саймон Кузнец, Аарон Клуг; лауреаты Нобелевской премии мира – Ицхак Рабин, МенахемБегин и Шимон Перес.

Уроженец Беларуси Тадеуш Костюшко – национальный герой Беларуси, Польши и США

Тадеуш Костюшко за свою блистательную карьеру был соратником отца-основателя США Вашингтона и национального героя Франции Лафайета, получал предложения о сотрудничестве от французского императора Наполеона I и русского царя Александра I, но отказал им. Костюшко стал активным участником многих значимых исторических событий: в 1776–83 годах добровольно участвовал в войне за независимость США; в 1794 году возглавил национально-освободительное восстание в Речи Посполитой.

Партизанское движение в Беларуси в годы Второй мировой войны было самым мощным в Европе

Уже в 1943 году партизаны контролировали около 60% территории республики. На территории Беларуси в годы Второй мировой войны действовал самый крупный в Европе еврейский партизанский отряд, организованный братьями Бельскими. О реальных событиях, связанных с деятельностью отряда, рассказывает фильм американского режиссера Эдварда Цвика по сценарию Клея Формана «Сопротивление», премьера которого прошла в январе 2009 года.

                   Реликвию белорусов – слуцкие пояса – ткали только мужчины

И носили пояса только мужчины и даже повязывать владельцам помогали только мужчины. Ходило поверье, что если женская рука коснется драгоценных нитей, ткань потускнеет и пояс можно будет сразу выбросить. Знаменитые пояса выпускала не только слуцкая мануфактура. Но даже во Франции в Лионе пояса делали «по типу слуцких» и даже ставили «слуцкую» метку.